'Doanh nghiệp, người dân là trọng tâm của chuyển đổi số'

Phát biểu đáp từ khép lại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ, sự kiện ngày hôm nay thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với tự cường Việt Nam, đối với cộng đồng doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, với tinh thần Make in Vietnam.

"Rất nhiều chia sẻ của Thủ tướng về những nỗi đau của đất nước, như cạn kiệt tài nguyên, già hoá dân số, biến đổi khí hậu, chênh lệch giàu nghèo, đại dịch Covid-19, phục hồi kinh tế. Đó chính là động lực để người Việt Nam, 'anh em chúng ta' - giới công nghệ giải quyết những nỗi đau đó, đưa Việt Nam hùng cường thịnh vượng, hoà bình lâu dài", ông Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

"Chúng tôi xin nhận những nhiệm vụ, dùng công nghệ số, giải pháp số và trí tuệ Việt Nam, sự đổi mới sáng tạo Việt Nam để giải quyết những bài toán đó. Chúng tôi luôn luôn có niềm tin rằng công nghệ số giải được nhiều, rất nhiều bài toán khó, kéo dài với nhân loại và Việt Nam. Còn bây giờ là lúc hành động, hành động nhanh và hiệu quả", Bộ trưởng nói.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, bản thân xúc động khi có mặt sự kiện để cùng tham dự ngày hội dành cho các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam. Thay mặt Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Thủ tưởng gửi lời chào, lời chúc mừng tốt đẹp.

Theo Thủ tướng, trong quá trình chuyển đổi số, các ngành đã vào cuộc, điều này thiết thực với cuộc sống, phù hợp với tình hình, đòi hỏi của đất nước, có lợi với người dân. Quá trình góp phần làm cho đất nước hùng cường.

Bên cạnh vui mừng, Thủ tướng lo lắng vì chuyển đổi số có tham vọng lớn, yêu cầu cao trong khi thời gian có hạn. Theo ông, chúng ta giải quyết mâu thuẫn này, để sang năm, tại sự kiện Diễn đàn Quốc gia doanh nghiệp công nghệ số sẽ có nhiều sản phẩm chất lượng, người dân hưởng lợi so với 2021. "Năm 2022 mà không tốt hơn hơn 2021 thì hội nghị hôm nay không đáp ứng với sự mong mỏi của nhân dân", Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết.

Thủ tướng chia sẻ thêm, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, không thực hiện thì không phát triển. Nếu đất nước làm được điều này thì phục vụ cho sự phát triển chung. Chuyển đổi số là xu thế của toàn cầu, không phải mình Việt Nam thực hiện. Vì vậy, đất nước cần có cách tiếp cận toàn cầu, không thể làm một mình. Chúng ta phải có sự đoàn kết, hợp tác, học hỏi.

Bên cạnh việc tiếp cận toàn cầu, chuyển đổi số ảnh hưởng đến toàn dân, giải quyết tất cả những bức xúc của người dân. Tiếp cận toàn dân là lấy người dân làm trọng tâm, doanh nghiệp phục vụ nhân dân. Tham gia vào quá trình này, người dân - doanh nghiệp là trung tâm.

Đồng thời, mọi chính sách phải hướng đến người dân, doanh nghiệp. Song hành, người dân và doanh nghiệp cần tham gia quá trình chuyển đổi số một cách hiệu quả nhất. Thủ tướng tán thành với phát biểu của nhiều đại biểu tham dự sự kiện là phải thể hiện tinh thần dân tộc trong chuyển đổi số. "Dân tộc ta có cái hay là càng khó khăn, phức tạp càng đoàn kết, phấn đấu vươn lên. Đây chính là cơ hội để phát triển", Thủ tướng cho biết.

Trong quá trình chuyển đổi, chúng ta vẫn phải tự lực, tự cường để vươn lên. Nguồn lực bên trong là chiến lược cơ bản, có tính quyết định, bên ngoài là đột phá. Bên trong ở đây gồm truyền thống lịch sử văn hóa, phát huy trí tuệ con người Việt Nam. Nói về nguồn lực bên ngoài, Thủ tướng thông tin, Việt Nam có quy mô nền kinh tế nhỏ, tài chính ít, cần có sự hỗ trợ bên ngoài bằng mọi hình thức. Đất nước đang phát triển, trải qua nhiều năm chiến tranh. Bây giờ hội nhập, đất nước phải quản trị toàn cầu.

Trả lời câu hỏi: "Chuyển đổi số tham gia vào những vấn đề gì", Thủ tướng cho biết, chuyển đổi số tham gia vào phát triển kinh tế, phòng chống Covid-19. Ngoài ra, quá trình góp phần chống biến đổi khí hậu, phục vụ cho khắc phục cạn kiệt tài nguyên, tạo ra năng lượng xanh, sạch.

Theo Thủ tướng, chuyển đổi số tránh hai khuynh hướng nóng vội, cầu toàn. Thủ tướng cho biết thêm, điều nào chưa rõ thì doanh nghiệp làm thí điểm, rút kinh nghiệm dần. Quá trình cần tăng cường lãnh đạo của các cấp, ngành. Lãnh đạo vạch ra đường lối, chủ trương, chương trình kế hoạch, lấy thực tiễn làm thước đo, đồng thời nâng cao nhận thức về chuyển đổi số. Chúng ta cần hoàn thiện thể chế. Nếu thể chế không phù hợp thì cản trở sự phát triển. Thể chế cần tháo gỡ các vấn đề thực tiễn.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần điều gì thì đề xuất để có sự tương tác, thấu hiểu, chia sẻ. Quá trình này cần phát triển nguồn nhân lực số, tài chính số. Song hành, chuyển đổi số cần dựa trên nền tảng sáng tạo. "Động lực của đổi mới sáng tạo chính từ khó khăn, thách thức, đặt ra các mục tiêu cao hơn. Sáng tạo cũng cần bám sát thực tiễn", Thủ tướng nhấn mạnh, chuyển đổi số là phát triển hạ tầng số, hạ tầng dữ liệu, đặc biệt trong các ngành ngân hàng, thuế, hải quan, giáo dục đào tạo.

Cuối cùng, ông gửi lời chúc mừng đến các doanh nghiệp đạt giải tại sự kiện Diễn đàn Quốc gia doanh nghiệp công nghệ số.

Giải thưởng Sản phẩm công nghệ số Make in Vietnam năm 2021 là giải thưởng uy tín do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức nhằm cụ thể hóa Chỉ thị số 01/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 14/1/2020 về thúc đẩy phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam.

Đây là năm thứ hai Giải thưởng được tổ chức nhằm tôn vinh các sản phẩm công nghệ số xuất sắc được thiết kế, sáng tạo và sản xuất tại Việt Nam cũng như có giá trị thực tế lớn được ghi nhận trong phát triển kinh tế số, chính phủ số và xã hội số.

Giải thưởng gồm 4 Hạng mục: Thu hẹp khoảng cách số; Giải pháp số xuất sắc; Sản phẩm số xuất sắc; Nền tảng số xuất sắc.

Danh sách các sản phẩm đạt giải Vàng, Bạc, Đồng ở 4 lĩnh vực:

Giải Vàng

- Thu hẹp khoảng cách số: Nền tảng tạo đề thi, bài tập online Azota

- Giải pháp số xuất sắc: Công cụ tìm kiếm Cốc Cốc

- Sản phẩm số xuất sắc: Bộ thiết bị Mesh wifi VNPT

- Nền tảng số xuất sắc: Nền tảng TMĐT Vỏ sò Viettel

Giải Bạc

- Thu hẹp khoảng cách số: Dự án Chuyển đổi số nâng cao năng lực quản lý hiến máu tình nguyện và đảm bảo an toàn truyền máu

- Giải pháp số xuất sắc: Trung tâm điều hành thông minh IOC của VNPT

- Sản phẩm số xuất sắc: Hệ thống giám sát sâu rầy thông minh Rynan

- Nền tảng số xuất sắc: Nền tảng quản trị doanh nghiệp hợp nhất MISA

Giải Đồng

- Thu hẹp khoảng cách số: Phần mềm sổ thu chi MISA.

- Giải pháp số xuất sắc: Nền tảng ứng dụng điện toán đám mây cho camera VNG Cloud

- Sản phẩm số xuất sắc: Hệ thống điều hành dữ liệu DOC Viettel

- Nền tảng số xuất sắc: Bản đồ số Map4D của IOTLink

Theo ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và khoa học Quốc hội, công nghệ số tác động đến đời sống kinh tế xã hội theo nhiều cách khác nhau như giao tiếp, tự động hóa, tạo lập - vận hành mô hình kinh doanh mới... Và đặc biệt nó tác động sâu rộng đến hệ thống pháp luật, làm thay đổi yếu tố không gian, thời gian và chủ thể phát luật.

Khi phương thức sống của con người thay đổi, buộc pháp luật phải thay đổi theo. Điều này đòi hỏi Nhà nước cần chủ động hoàn thiện thể chế để nắm bắt mọi cơ hội thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia. Cơ hội chuyển đổi số mở rộng cho tất cả các quốc gia. Rất nhiều quốc gia tuy hạn chế tiềm lực, nhưng có bước đi phù hợp, đặc biệt là trong hoàn thiện thể chế đã tạo ra bước tiến vượt bậc trong chuyển đổi số và phát triển kinh tế, ông đưa ra nhận định.

Chuyển đổi số là cơ hội quan trọng để Việt Nam vươn lên, xây dựng quốc gia thịnh vượng. Theo đó, hệ thống pháp luật phải thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển sản phẩm dịch vụ, mô hình kinh tế mới.

Hiện nay, nhiệm vụ thể chế hóa đang được thực hiện tích cực nhưng còn nhiều thách thức, không chỉ tại VN mà trên toàn thế giới. Thứ nhất là đẩy nhanh tốc độ hoàn thiện thể chế theo kịp với tốc độ phát triển công nghệ số. Trong thời gian gần đây, những tiến bộ của khoa học công nghệ đã vượt qua dự tính của các nhà lập pháp và đặt ra nhiều thách thức cho trong việc hoàn thiện thể chế.

Thử thách thứ hai là do sự thay đổi giữa các bên trong quá trình tham gia thị trường. Trong các mô hình kinh doanh mới, ranh giới giữa các nhà cung cấp dịch vụ, sản xuất, người tiêu dùng không còn rõ ràng. Điều này tạo ra mối quan hệ phức tạp để đảm bảo cạnh tranh lành mạnh trên thị trường.

Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ số còn tạo ra một số dòng tài sản mới. Do chủ yếu giao dịch trên môi trường số nên việc đảm bảo an ninh, an toàn mạng, bảo mật dữ liệu... gặp khó khăn.

Những yếu tố này đòi hỏi việc hoàn thiện thể chế cần có cách tiếp cận sáng tạo hơn, khác biệt để vừa thúc đẩy chuyển đổi số, vừa đảm bảo môi trường số an toàn như thay đổi tư duy; có bước chuyển phù hợp sang kiểm soát có điều kiện; có cách tiếp cận toàn diện hơn...

Tiếp nối phần tham luận của ông Lê Quang Huy, ông Nguyễn Huy Dũng - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông công bố danh sách 35 nền tảng công nghệ số quốc gia. Theo ông, nền tảng số là hệ thống thông tin trực tuyến, có thể sử dụng ngay đơn giản, dễ dàng phổ biến. Nền tảng số càng có nhiều người sử dụng, chi phí càng rẻ. Sau đó, các cộng đồng doanh nghiệp công nghệ lên sân khấu nhận nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia.

Bà Đinh Thị Thuý, Tổng giám đốc Công ty CP MISA đem đến diễn đàn giải pháp số của doanh nghiệp này. Gần 30 năm qua, MISA đã cung cấp dịch vụ số tới 250 nghìn khách hàng, hơn 50 nghìn đơn vị hành chính, 20 nghìn trường học...

Trong quá trình làm việc, doanh nghiệp này nhận thấy khó khăn trong việc lập kế hoạch ngân sách của các đơn vị, còn phức tạp và liên quan đến nhiều bên. Quá trình phê duyệt cũng liên quan nhiều cấp, ngành, trải qua nhiều vòng, chủ yếu sử dụng excel và email nên gây mất nhiều thời gian.

Từ thực trạng này, MISA đưa ra giải pháp phần mềm lập kế hoạch quản lý ngân sách, có thể tiết kiệm 70% thời gian. Bà Thuý lấy ví dụ, 1 đơn vị chủ quản khi thẩm định, tổng hợp có thể mất 30 ngày, thì nay, với phần mềm có thể rút ngắn trong vòng 3 ngày. Việc theo dõi, đưa ra dự đoán thay vì thủ công, cần tổng hợp số liệu chi ngân sách trong vài ngày thì nay có thể thực hiện gần như ngay lập tức.

"Không chỉ tiết kiệm thời gian, công sức, phần mềm còn tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính cho các ngành, địa phương khi đưa lên thống nhất trên một nền tảng, dữ liệu từ một đầu vào là toàn bộ hệ thống có thể tiếp cận", đại diện MISA cho biết.

Ông Ngô Diên Hy, Phó tổng giám đốc Tập đoàn VNPT trình bày bài tham luận về chủ "Nền tảng định danh số cho tất cả người dân là yếu tố căn bản cho quá trình xây dựng quốc gia số".

Ông Hy cho rằng, định danh số quan trọng. Định danh công dân áp dụng cuối thể kỷ XVIII đầu thế kỷ XVI. Điều này cải tiến theo thời gian, cụ thể năm 2020 chúng ta có thẻ căn cước công dân có chip điện tử. Với một xã hội hội số, định danh số cần thiết.

Đinh danh số phục vụ nhiều lĩnh vực khác nhau như y tế, ngân hàng. Nếu thực hiện rộng rãi, có thể giúp tiếp kiệm hơn 100 tỷ giờ làm việc mỗi năm. Vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành các dịch vụ chữ ký từ xa. Bên cạnh đó, hợp đồng điện tử cũng bùng nổ, thúc đẩy các giao dịch điện tử.

Với giải pháp về định danh số sử dụng công nghệ 4.0, VNPT eKYC nhanh chóng đáp ứng việc giải quyết vấn đề giấy tờ bao gồm các tính năng: bóc tách giấy tờ, đọc thẻ chip, tên CCCD mới. Giải pháp đã đáp ứng yêu cầu định danh điện tử theo nghiệp vụ. "Tuy vậy, chúng ta vẫn cần nguồn dữ liệu định danh tin cậy", ông nói.

Vừa rồi, VNPT SmartCA - Giải pháp pháp ký số được cấp phép tại Việt Nam. Sản phẩm dễ sử dụng, chi phí tối ưu cho các cá nhân. Hiện, chúng ta có đầy đủ công nghệ, sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ. Việt Nam có đủ điều kiện để thực hiện định danh số.

"Tính đến tháng 10, hàng trăm nghìn doanh nghiệp đã ngừng hoạt động vì Covid-19, kéo theo hàng triệu lao động đã mất việc và hơn 60% không có nguồn trợ cấp. Hơn hết, đây đều là những người lao động yếu thế, dễ tổn thương nhất", ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT mở đầu bài phát biểu về Bình thường Xanh của mình.

Với phương châm "Doanh nghiệp là trụ cột phát triển kinh tế" của Chính phủ, FPT đã đặt mục tiêu vượt qua Covid-19, đẩy FPT và doanh nghiệp Việt sống, phát triển. Do đó, tập đoàn mang đến giải pháp "vaccine công nghệ" nhằm đáp ứng tức thời, hiệu quả bền lâu, thôi thúc và giúp đỡ doanh nghiệp chống dịch, phát triển kinh tế, giải quyết bài toán an sinh xã hội.

Ông tin rằng giải pháp này còn có thể giúp Nhà nước trong công tác phòng chống dịch. phục vụ chính quyền số.

Vaccine công nghệ gồm ba phần giải pháp giúp doanh nghiệp có thể vận hành ngay cả khi có F0. Thứ nhất là Ecovax - ko chạm, điều chỉnh từ quy trình bên trong. Thứ hai, Ecovax - Pháo đài xanh giúp khoanh vùng nhanh nhất trong doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính vận hành liên tục. Thứ ba là Ecovax nhân lực. Đây là nhân lực cho nhà máy, khu công nghiệp... làm sao để người lao động quay trở lại làm việc nhanh nhất, không mất phí dịch vụ để tìm đến doanh nghiệp

Sau khi triển khai, đã có hơn 3.000 doanh nghiệp tiếp cận và sử dụng miễn phí FPT Ecovax. Sau 4 tháng có hơn 10.000 doanh nghiệp tiếp cận. Với giải pháp này, doanh nghiệp chỉ cần tối đa 5 ngày là có thể sử dụng được.

Với lợi thế có mặt tại 27 quốc gia, FPT hiểu cách chống dịch ở nhiều nơi. Từ đó, tập đoàn quan sát, tìm ra và phát triển giải pháp tối ưu và phù hợp hơn với Việt Nam. Với lợi thế có 20.000 kỹ sư, FPT đã nhanh chóng năng lực, công nghệ và 100% giải pháp này được tạo nên sản phẩm bằng bàn tay và trí lực của người Việt.

Với diễn biến dịch bệnh thế này, FPT dự kiến tiếp tục duy trì "kháng thể" bằng cách dùng công nghệ để đi nhanh hơn Covid-19 thay vì đẩy lùi. Đồng thời, qua diễn đàn này, ông kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp cùng chuyển đổi số quốc gia, kiến tạo nên chính quyền số, kinh tế số, xã hội số.

Bà Đặng Mỹ Châu, Phó TGĐ công ty CP VietLotus cho biết, trong hai năm vừa qua, chúng ta nói nhiều về chuyển đổi số, kinh tế số. Tuy nhiên, thị trường đang thiếu hụt nhân lực số chất lượng cao. Hàng năm, các trường chỉ đào tạo khoảng 50 nghìn kỹ sư, nhưng nhu cầu thị trường cần tới 500 nghìn kỹ sư CNTT.

Bà Châu dẫn ra một khảo sát, về kỹ năng chuyển đổi số, dựa trên thang điểm 10, Việt Nam đạt 5/10, đứng thứ 53 trên thế giới. Đứng đầu là Singapore.

Cũng theo bà Châu, trong nền kinh tế số, lực lượng lao động có sự thay đổi, nhu cầu về công việc phân tích dữ liệu, học máy, AI, chuyên gia marketing số có nhu cầu tăng cao, trong khi đó nghề liên quan nhập dữ liệu, kế toán, thư ký, trợ lý có xu hướng giảm.

"Chính phủ cần thiết kế lại chính sách và cơ chế đầu tư cho giáo dục đại học. Theo đó, thay vì cơ sở vật chất, tính toán số lượng học viên trên một giáo viên, cần quan tâm đến cơ sở kỹ thuật, số hoá chương trình học", đại diện doanh nghiệp bày tỏ.

Theo bà, mô hình kinh doanh trong doanh nghiệp có thể ứng dụng cho mô hình đại học, theo đó, cần nâng cao năng lực số hóa, số hoá trải nghiệm người dùng là học sinh, sinh viên, người dạy.

"Thách thức ở đây là quy trình và con người, chứ không phải công nghệ", bà nói.

Giải pháp, theo bà Châu, là ưu tiên các hình thức chứng chỉ mới như liên kết với các chương trình đào tạo kỹ thuật của Amazon, Google... "Cần sự kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp. Doanh nghiệp đặt hàng nhà trường, còn đào tạo theo sát, gắn liền với phát triển và xu thế của doanh nghiệp", bà nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Minh Đức, CEO Công ty CyRadar trình bày về "An toàn trên môi trường số - nền móng của kinh tế số, xã hội số". Ông cho biết, an toàn trên môi trường số là bài toán lớn. CEO trẻ dẫn chứng việc mỗi người đến Diễn đàn Quốc gia doanh nghiệp công nghệ số 2021 phải chứng minh được đã tiêm đủ 2 mũi vaccine, âm tính chính là một ví dụ. Giải bài toán công nghệ thông tin cần đảm bảo các thiết bị công dân được bảo vệ bằng phần mềm.

Ông Đức cho biết, CyRadar thực hiện khảo sát liên quan đến vấn đề chuyển đổi số. Trong đó, có các vấn đề như: các doanh nghiệp lo sợ dữ liệu bị rò rỉ, không đủ nhân sự, chuyển đổi chi phí đắt đỏ, quy trình phức tạp hơn. Hầu hết các đơn vị chưa hài lòng với công nghệ thông tin hiện nay.

Năm nay, các cuộc tấn công mạng tăng 30% so với năm ngoái, 100.000 mật khẩu, các cơ quan tổ chức bị rò rỉ. Trước thực trạng này, vấn đề đặt ra là bảo vệ các công dân số từ các thiết bị: điện thoại, máy tính. Vấn đề về an toàn thông tin mạng quan trọng, giúp chuyển đổi số thành công.

Để đảm bảo an toàn thông tin thì cần đảm bảo an toàn dữ liệu từ nền tảng như du lịch, y tế, ngân hàng trước khi vận hành. Trong lĩnh vực an toàn thông tin, một ngày có 400.000 - 500.000 con virus xuất hiện. Các giải pháp bảo vệ công dân số cần được ưu tiên. Các công ty về an toàn thông tin cần giải quyết các bài toán về bảo mật, bản chất là bảo vệ các công dân số.