Đà phục hồi của thị trường chứng khoán liệu có bền vững?

Sau khi giảm hơn 13% tính từ đầu tháng 7 đến ngày 20/7/2021, chạm mức thấp nhất ở quanh 1.225 điểm, chỉ số VN-Index đã phục hồi với mức gần 10% tính đến cuối tuần qua. Câu hỏi đặt ra là liệu đà phục hồi này của thị trường có bền vững hay chỉ mang tính nhất thời?

Sự trở lại của khối ngoại

Như những dự báo trước đó, các nhà đầu tư nước ngoài đã quay lại mua ròng trong đầu nửa cuối năm nay, diễn biến trong hơn một tháng qua dường như đang chứng thực điều này. Chỉ tính riêng trong tháng 7, khối ngoại đã mua ròng hơn 4.700 tỷ đồng, sau khi bán ròng gần 11.700 tỷ đồng trong tháng 5 và hơn 3.900 tỷ đồng trong tháng 6, đặc biệt là từ Quỹ ETF Fubon. Các mã được tập trung mua ròng gồm NVL, VHM, STB, MBB,...

Xu hướng mua ròng tiếp nối trong những phiên giao dịch đầu tháng. Đơn cử như phiên ngày 4/8/2021, mua ròng gần 830 tỷ đồng tính riêng trên sàn HoSE. Việc khối ngoại đảo chiều xu thế giao dịch bán ròng trong gần hai năm qua và quay lại mua ròng đã có những tác động tích cực lên thị trường và hỗ trợ tâm lý cho các nhà đầu tư trong nước, đặc biệt là thường tập trung mua ở các mã vốn hóa lớn thuộc VN30, nên đã đóng góp không nhỏ vào đà phục hồi của chỉ số VN-Index trong 15 ngày qua.

Yếu tố thứ hai là kết quả kinh doanh trong quý II vừa qua của doanh nghiệp (DN) cho thấy bức tranh kinh tế không quá ảm đạm như những dự báo trước đó. Dù chịu ảnh hưởng không nhỏ bởi đại dịch Covid-19 và tình trạng tái giãn cách xã hội tại nhiều tỉnh - thành, lợi nhuận của nhiều DN vẫn tăng trưởng tích cực.

Thống kê sơ bộ đến cuối tháng 7 cho thấy, đã có hơn 510 công ty trên sàn HoSE và HNX đã công bố kết quả kinh doanh quý II, với tổng mức lãi suất sau thuế đạt 50.251 tỷ đồng, tăng 61,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Số công ty báo lỗ quý II chỉ chiếm 23%, trong khi gần 40% công ty có tăng trưởng lợi nhuận dương. Trong số này, nhóm ngân hàng, chứng khoán, thép, logistic, cảng biển vượt trội, do đó đã thu hút dòng tiền quay lại, trong khi đây cũng là nhóm DN chiếm vốn hóa lớn nên đã trở thành động lực quan trọng giúp thị trường phục hồi.

Việc thị trường giảm mạnh chỉ trong thời gian ngắn cũng đưa giá nhiều cổ phiếu về mức hấp dẫn hơn, với hệ số thị giá/thu nhập trên mỗi cổ phần (P/E) của chỉ số VN-Index giảm mạnh từ mức hơn 19 lần về 16,5 lần, tương đương với P/E bình quân 5 năm, đồng thời giảm xuống vị trí 16, thấp ở khu vực châu Á, cũng đã lôi kéo nhiều dòng tiền tham gia thị trường.

Chờ thêm “chất xúc tác”

Diễn biến tích cực trong những phiên vừa qua đã tạm xóa đi lo ngại thị trường có thể đảo chiều, xác lập xu hướng giảm trở lại, theo đó VN-Index được kỳ vọng sẽ khó có những phiên giảm mạnh như đầu tháng 7. Dù vậy, đà tăng cũng có thể bị hạn chế khi xu thế lướt sóng ngắn hạn dường như vẫn đang chiếm lĩnh, nhất là khi thị trường sắp tới là “mùa thiếu vắng thông tin DN”.

Các nhà đầu tư có thể chờ liệu thị trường có đón nhận thêm các “chất xúc tác”, như việc dịch bệnh sẽ sớm đạt đỉnh và lộ trình tiêm vaccine ngừa SARS-CoV-2 được đẩy nhanh hơn trong hai tháng tới, giúp tâm lý thị trường lạc quan trở lại.

Chính sách đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công của Chính phủ trong thời gian còn lại của năm nay, khi 7 tháng đầu năm vẫn đạt thấp so với kế hoạch đề ra, cũng kỳ vọng sẽ tác động tích cực đến thị trường chứng khoán, bên cạnh các gói hỗ trợ mới như là giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh và kích thích tăng trưởng kinh tế.

Trong khi đó, chính sách tiền tệ có thể tiếp tục được nới lỏng. Lãi suất cho vay đã được nhiều ngân hàng giảm mạnh trong tháng 7 vừa qua, với mức giảm đột phá cao nhất lên tới 3%/năm, cũng sẽ giúp khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh giảm bớt gánh nặng chi phí vốn vay. Việc khối ngoại sẽ tiếp tục duy trì xu hướng mua ròng, cùng với sự nghẽn mạch trên sàn HoSE đã được khắc phục, tạo điều kiện để điều chỉnh lô giao dịch từ 100 xuống 10 cổ phiếu trở lại như trước đây, cũng sẽ khuyến khích các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia thị trường nhiều hơn.